براساس گزارش ساينس‌ديلي، محققان كالج ترينيتي در دابلين موفق به كشف شواهدي از هوازدگي سنگ‌ها كه در حضور اكسيژن منجر به ايجاد خاك مي‌شود، شده‌اند. محققان با كمك گرفتن از سيستم فرسايش ايزوتوپ اورانيوم-سرب كه از آن براي تعيين مقياس‌هاي زماني زمين‌شناسي استفاده مي‌شود،توانستند كشف كنند كه فرايند تشكيل اكسيژن روي زمين 3.02 ميليارد سال پيش رخ داده‌است.
ساختار هوازدگي شيميايي در اين خاك قديمي با افزايش ميزان اكسيژن اتمسفري در آن دوران سازگاري دارد. چنين ميزان پايداري از اكسيژن تنها مي‌توانسته به واسطه ارگانيزم‌هايي توليد شود كه درحال تبديل انرژي نور و دي‌اكسيد‌كربن به اكسيژن و آب بوده‌اند. اين فرايند كه فتوسنتز ناميده مي‌شود امروزه در بسياري از گشاهان و گونه‌هاي زيستي و باكتريايي حفظ شده‌است. گسترش و بسط چنين گونه‌هاي اكسيژن‌سازي در مسير تكامل زمين بود كه ساختار اتمسفر سياره را تغيير داد و اكسيژن را به آن افزود، عنصري كه زمينه‌ساز بسط حيات چند‌سلولي روي زمين شد.
به گفته محققان اين خاك باستاني كه از هندوستان به دست آمده‌است، نشان مي‌دهد در دوران‌هاي گذشته دوره‌هاي كوتاه‌مدت اكسيژن‌سازي اتمسفري وجود داشته كه قدمت آنها بيشتر از چيزي است كه تصور مي‌رفت.
زمين اوليه نسبت به آنچه امروز ديده مي‌شود بسيار متفاوت بوده‌است. اتمسفر اوليه زمين مملو از متان و دي‌اكسيد كربن بوده مقادير ناچيزي اكسيژن در آم وجود داشته‌است. براساس نظريه اي شناخته شده، ميزان اكسيژن اتمسفر تا 2.4 ميليارد سال پيش افزايشي قابل توجه نداشته‌است. اين رويداد اكسيژني شدن بزرگ منجر به غني‌سازي اتمسفر زمين از اكسيژن و ايجاد بزرگترين تغيير در مسير تكامل حيات روي زمين شده‌است.
قطعا پيش از سه ميليارد سال پيش ريزجانداران وجود داشته‌اند، اما توانايي توليد اكسيژن در آنها ايجاد نشده‌بود. تا همين اواخر نيز اطلاع دقيقي از احتمال وجود فرايند‌هاي اكسيژن‌سازي پيش از رويداد اكسيژني شدن بزرگ وجود نداشت و تمامي مباحثات درباره آغاز حيات روي زمين به دوراني اتكا داشت كه گفته مي‌شد در آن اتمسفر زمين مملو از اكسيژن شده‌است.
اما اكنون نمونه ارزشمند جديدي كه مورد مطالعه قرار گرفته تاريخ حضور اكسيژن در اتمسفر زمين را 60 ميليون سال افزايش داده‌است، كه البته با توجه به اينكه انسان‌ها تنها يك دهم از اين مدت زمان را روي زمين حضور داشته‌اند، افزايش قابل توجهي در تاريخ اكسيژن‌سازي رخ نداده‌است.
نظر شما